Blog

Coraz więcej miast przy rekrutacji do publicznych żłobków i przedszkoli zaczyna zwracać uwagę na to, czy rodzice dzieci, które chcą oni zapisać do danej placówki, mogą przedstawić potwierdzenie przeprowadzenia u ich dzieci obowiązkowych szczepień ochronnych, czyniąc z tego nawet w uchwałach, regulujących zakres wymagań przy przyjmowaniu do żłobków i przedszkoli w danym mieście, dodatkowo punktowane kryterium, wpływające nierzadko na ostateczną decyzję o przyjęciu lub nieprzyjęciu dziecka do danej placówki. 

Teraz takie rozwiązania prawdopodobnie jeszcze przybiorą na częstotliwości, a to wskutek wydania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wyroku z dnia
6 sierpnia 2019 r. (sygn. akt III Sa/Gl 489/19), w którym to wyroku, uchylając rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Śląskiego z dnia 28 lutego 2019 r. nr NPII.4131.1.131.2019
w przedmiocie szkół i placówek oświatowo-wychowawczych, stwierdzające nieważność uchwały Rady Miasta Częstochowy dotyczącej wymogu posiadania kompletu szczepień przez dzieci przyjmowane do żłobków i przedszkoli w tym mieście, sąd po raz pierwszy potwierdził zasadność takiego działania radnych jako podyktowanego koniecznością ochrony szeroko pojętego interesu społecznego. Uzasadnienia zapadłego wyroku co prawda jeszcze nie ma, według informacji od radnych Miasta Częstochowy Sąd, wydając orzeczenie o uchyleniu rozstrzygnięcia nadzorczego podkreślił jednak, że:

– „prawo nie może chronić tych, którzy to prawo łamią„, co z perspektywy prawnej faktycznie odbywa się w sytuacji zaniechania poddania dzieci przez rodziców niezbędnym szczepieniom, – „rekrutacja do przedszkoli leży w gestii samorządu i to on ma prawo do ustalania kryteriów”
   – pytanie jednak, jak daleko samorządy mogą i powinny w tym kontekście różnicować sytuację dzieci pod kątem zachowań ich rodziców, na które przecież nie mają one żadnego wpływu.(1)

Co ciekawe, przed czterema laty podobne, zaproponowane przez Radnych tego miasta rozstrzygnięcie nie spotkało się aprobatą WSA z uwagi na naruszenie przepisów ustawy
o systemie oświatowym i o opiece nad dziećmi w wieku do trzech lat. Z tego względu, według opinii niektórych ekspertów, przedmiotowy wyrok winien zostać zaskarżony do Naczelnego Sądu Administracyjnego, radni nie posiadają bowiem uprawienia do weryfikowania realizowania przez obywateli obowiązków, wynikających z przepisów prawa (w tym wypadku z przepisów ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi), nie powinni więc móc tak dalece decydować o tym, czy decyzje rodziców o nieszczepieniu swoich dzieci są prawidłowe, czy też nie. Czy tak się stanie oraz, czy NSA podzieli stanowisko sądu I instancji – czas pokaże – na pewno powrócę wówczas do tego tematu.

Póki co, zapadłe rozstrzygnięcie z całą pewnością uznać należy za precedensowe
– zarówno w kwestii nierównego traktowania dzieci szczepionych i nieszczepionych przez obowiązujące przepisy prawa, które doprowadzić może do wzrostu liczby takich rozstrzygnięć również w innych miastach Polski, jak i w odniesieniu do innych krajów UE, wśród których przeważa raczej prawo rodziców, aniżeli obowiązek poddawania dzieci szczepieniom przeciw chorobom zakaźnym, w niektórych – np. w Niemczech – odnosząc do tego wręcz lepszy skutek w postaci wzrostu liczby szczepień w ostatnich latach.(2)

1. Źródło: https://www.rp.pl/Edukacja-i-wychowanie/308139926-Sad-szczepienie-dziecka-daje-punkty-w-rekrutacji-do-przedszkola.html?preview=2&remainingPreview=3&grantedBy=preview&
2. Źródło: https://www.bundesgesundheitsministerium.de/schutzimpfungen.html